Koramaz Vadisi’nin taş evleri eski günlerine dönmeyi bekliyor

UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi’ne giren Koramaz Vadisi’nde, başta Mimar Sinan’ın doğduğu Ağırnas olmak üzere pek çok mahallede bulunan tarihi taş evler zamana meydan okuyor.

Kaya oyma kiliseleri, bezirhaneleri, asırlık ceviz ağaçları, güvercinlikleri ve farklı bitki türleriyle açık hava müzesi konumundaki Koramaz Vadisi, taş evlerle de dikkati çekiyor.

Eserleriyle Türkiye’nin yanı sıra farklı coğrafyaları da bezeyen Mimar Sinan’ın hemşehrilerinin marifetli ellerinden çıkan taş evler, günümüzün beton evlerine kıyasla estetik görünüşleri ve kullanışlı yapılarıyla ziyaretçilerini cezbediyor.

Vadinin sınırları içinde bulunan ve yaşamın sürdüğü Büyük Bürüngüz, Subaşı, Küçük Bürüngüz, Ağırnas, Turan, Vekse ve Isbıdın (Bağpınar) mahalleleri, bazıları tek katlı bazıları konak konumundaki taş evlerinden dolayı özellikle fotoğraf tutkunlarının kentteki vazgeçilmez rotaları arasında yer alıyor.

Müslümanların ve gayrimüslimlerin bir zamanlar birlikte yaşadığı mahallelerdeki evler, Koramaz Vadisi’nin UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi’ne alınmasıyla beraber yapılacak projelerle eski ihtişamlı günlerine dönmeyi bekliyor.

Evlerin çoğunda mülkiyet sorunu var
Melikgazi Belediye Başkanı Mustafa Palancıoğlu, yaptığı açıklamada, tarihi eserlerin el yapımı halılar gibi çok kıymetli olduğunu dile getirdi.

Vadi içindeki mahallelerde yaşayan halkın büyük çoğunluğunun hala atalarından kalma meslek olan taş ustalığı ve inşaat işçiliğiyle uğraştığını belirten Palancıoğlu, şunları kaydetti:

“Buradaki taş evler zamanında altın çağını yaşamış. Daha sonra insanlar şehirlere göçtükçe beton evler yapıldıkça buralar kullanılmamaya başlanmış. Şu anda bu evlerin ayağa kaldırılması bile çok maliyetli ve zor. Bu evler taşların el yapımı olarak işlenmesi ile oluşmuş eserler. Hepsi bir hazine aslında. Çoğunda mülkiyet sorunu var. Baba vefat etmiş, ev çocuklara kalmış, çocukların aralarında anlaşmazlıklar çıkmış. Mirastan dolayı da bu eserlerin çoğu atıl durumda. Kullanılmadıkları için de yavaş yavaş yıpranmış. Koramaz Vadisi Projesi ile bu eserlerin yavaş da olsa güzelleşmesi, ayağa kalkması, tarihi eserlerin röleve ve restorasyonlarının yapılması hem valilik hem bakanlık hem de belediyelerin çeşitli destekler sunmasıyla mümkün hale gelecek.”

Palancıoğlu, vadinin UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne girmesinin buradaki tüm mahaller için önemli bir kazanç olduğunu belirtti.

Taş evlere sahip çıkılması gerektiğini vurgulayan Palancıoğlu, “Koramaz Vadisi Projesi ile hem vadinin iyileştirilmesi, yani suyun tekrar getirilmesi, ağaçların bakımı, mahallelerin yavaş yavaş sokak sağlıklaştırılmasının yapılması gerekiyor. Bir tarihin ayağa kalkması ve sokağın canlanması zaman gerektiriyor. Koramaz Vadisi Projesi ile bu mahalleler eski günlerine kavuşacak.” diye konuştu.