“Kuyumcu terazisinde” dönüşüm

Kentsel dönüşüm çalışmalarını kentin farklı noktalarında sürdüren İzmir Büyükşehir Belediyesi, şimdi de Karşıyaka Örnekköy’deki projesini görücüye çıkardı. Bugüne kadar bir “bekçi kulübesi” bile yapmayanların kentsel dönüşüm konusunda ortalığı karıştırdığını söyleyen Başkan Aziz Kocaoğlu, “Biz ise bu işi kuyumcu terazisinde tartıyor ve herkesin hakkını veriyoruz. Başarabilirsek daha iyi evlerde, daha iyi caddelerde, spor alanlarında yaşayacaksınız. Başaramazsak eski tas eski hamam, eski düzen devam edecek” diye konuştu.

Kent dönüşümünde “uzlaşma ve yerinde dönüşüm” prensipleriyle hareket eden İzmir Büyükşehir Belediyesi, Örnekköy’deki 18 hektarlık alana ilişkin kentsel dönüşüm projesini kamuoyuna tanıttı. Bölgede uygulanması planlanan “yerinde kentsel dönüşüm” projesini Deniz Baykal Kültür Merkezi’nde anlatan İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu, kent dönüşümünün aynı anda sosyal bir dönüşüm olduğundan yola çıktıklarını ve bu konuda titizlikle çalıştıklarını söyledi.
Kentsel dönüşüm konusundaki bakış açılarını özetleyen Başkan Aziz Kocaoğlu, sistemde yaşanan sıkıntıları şöyle özetledi:
“Çarpık yapılaşma nedeniyle, 2004 yılından itibaren kentsel dönüşüm Türkiye’nin gündemine geldi ve pek çok konuda olduğu gibi bu konuda da çok büyük bir kaos yaşandı, yaşanıyor ve yaşanacak. Sadece boş arsaya bina yapmış kooperatif başkanı veya müteahhit ‘ben kentsel dönüşümcüyüm’ diye meydana çıkıyor. Boş arsaya bina yapmanın neresi kentsel dönüşüm? Bizim kafamızdaki kentsel dönüşüm, çarpık yapılanmanın gerçekleştiği ve fiilen yaşayan bir bölgeyi ayağa kaldırmak üzere yapılan iştir. Biz bu konuda Kadifekale’den başlayarak Uzundere’de, Aktepe-Emrez’de ve Bayraklıda bir çok deneyimler kazandık. Kentsel Dönüşüm konusunda herkes; şimdiye kadar bekçi kulübesi bile yapmamış ama ‘ben de bu işi yaparım’ diyen müteahhitten, bürokratından, belediye başkanından Bakana varıncaya kadar herkes davul çalıyor ama boş davul çalıyor. Ve ortalığı karıştırıyor.”

Olması gereken kentsel dönüşümü tarif eden Başkan Aziz Kocaoğlu, “Memlekette bir iş yapılacak. Çarpık yapılar yıkılacak, vatandaşın hakkı korunacak; vatandaş yerinden yurdundan, akrabasından, komşusundan ayrılmayacak, ve daha iyi konutta oturacak.. İşin özü bu! Ve orada ne kazanılıyorsa, ne rant varsa, binanın yapılması-maliyeti hariç, o da buradaki vatandaşa kalacak. Biz bütün imkanları zorlayarak, arkadaşlarımız bilimsel çalışma yaparak projeleri ortaya koyuyoruz. Herkesin hakkına-hukukuna göre hesap yapılıyor, ortaya bir değer çıkıyor. Bunun üzerinden uzlaşmaya çalışıyoruz. Önümüzdeki günlerden itibaren de Örnekköy’deki mal sahipleriyle görüşeceğiz. Biri gelecek ‘az’ diyecek, biri gelecek ‘çok’ diyecek, biri gelecek ‘üç tane çocuğum var. Bana dört daire ver’ diyecek, 50-100 metrekare arsaya bunun imkansız olduğunu ya anlayacak ya da anlamayacak. Belediye başkanlarına gidilecek ‘iki kat daha fazla verin’ denilecek.. Halbuki gök de, güneş de bedava olsa; toprağın, orada yaşayan insanların, canlıların kaldırabileceği bir yoğunluk var. Biz bunların hepsini bilimsel olarak değerlendirdik. Bu çarpık yapılaşmalardan, kentin bu görüntüsünden kimsenin memnun olduğunu düşünmüyorum. Kimse memnun değil. Sizler de memnun değilsiniz. Burada yapılması gereken bir iş var. Bu işi el birliğiyle, gönül birliğiyle, rızayla yapmak zorundayız. El ele tutuşup yapmak zorundayız. Biz vereceğimizin hepsini zaten veriyoruz. ‘Veremediğini de ver. Olmayanı da ver’. Böyle bir şey yok. Ama birileri gelip ‘Burayı kaça veriyorsun? Ben 5 fazla veriyorum” diyecek. Ama ona sormak lazım; kendisi hayatında bir tavuk kümesi yaptı mı acaba?” şeklinde konuştu.

Biz o yasayı kullanmıyoruz
Bakanlığın kentsel dönüşüm konusunda çıkardığı yasayı değerlendiren Başkan Aziz Kocaoglu şöyle devam etti:
“Vatandaşın hakkını gasp edecek bir yasa bu. Türkiye’de bugüne kadar uygulaması da yok! Bu yasaya dayanarak; bazı tek tek binalarda ‘çürük yapı’ diye oradaki vatandaşlar istismar edildi. Kıymetli yerlerde müteahhidin kendisine bir daire aldığı, vatandaşı taciz ederek yapılan uygulamalar var. Biz o yasayı kullanmıyoruz. Kullanmayacağız da.. Gerekiyorsa, uzlaşma ile yapılamıyorsa kentsel dönüşüm yapmayacağız. Kimseyi, hiç bir vatandaşımızı cebren, devlet zoruyla, malını vermeye sürüklemeyeceğiz. Anlaşabilirsek anlaşacağız, anlaşamazsak bu yaptığımız çalışmaların hepsi arşivlerde kalacak. Ne zaman herkes ‘Bu işi yapalım’ derse, o zaman raftan inip yapılacak.”

Dedikodulara bakmayın
Vatandaşlardan dedikodulara kulak asmamalarını isteyen Başkan Aziz Kocaoğlu, proje tanıtım toplantısını izlemeye gelen Örnekköylülere şöyle seslendi:
“Karşınızda adalet dağıtan; kimsenin hakkına-hukukuna, parasına-puluna dokunmamak, hatta onu büyütmek üzere, vatandaşın konforunu-yaşamını yükseltmek üzere, kenti kalkındırıp gençlerimize iş bulmak için yola çıkmış bir belediye var. Büyükşehir Belediyesi var, ilçe belediyeler var. Aklımızın erdiği, gücümüzün yettiği oranda, aklı ve bilimi kullanarak çalışıyoruz. 11 senedir Belediye Başkanlığınızı yapıyorum. Ne kimseye yalan söyledim, ne bir vatandaşımızın burnunu kanattım. Bu inançla; kırmak için, dökmek için, vatandaşın malını gasp etmek için değil, tam tersine hizmet etmek ve sizin hakkınızı koruyup daha da artırmak için, çalışmak üzere yola çıktım. Desteklerseniz yaparız. Desteklemezseniz yapmayız. Verilebileceğin hepsi verildi. Sunumla da gösterdiğimiz yaşamı, tabloyu yapmak bizim ve sizin elinizde. Uzlaşırsak, el sıkışırsak, aynı yolu omuz omuza birbirimize inanarak, güvenerek yürürsek, biz bunu gerçekleştirebiliriz. Uzlaşamazsak yürüyemeyiz. Bütün dönüşüm projelerinde, dönüşüm bölgelerinin yaşanacak hale gelinebilmesi için, mevcut arsaların yarısının başka alanlarda; yolda, spor alanında, otoparkta, kültür merkezinde, pazar yerinde ve yeşil alanda kullanılması gerekiyor. Biz bu niyetle yola çıktık. Sizlere mümkün olan her türlü imkan sunulacak. Bu iş alış-veriş pazarlığı değil! Karşınızdaki Büyükşehir Belediyesi ve Karşıyaka Belediyesi. Belediyenin karı ne olacak diye sorarsanız; Belediye Başkanı, Belediye bürokratı Örnekköy’ün bugünkü fotoğrafını koyacak; yarın yapıldığı halinin fotoğrafını koyacak ve ‘İşte ben Örnekköyü bu hale getirdim. Kenti kurtardım. Vatandaşıma hizmet ettim’ diyecek. Bizim de karımız bu olacak. Buradan Belediye’nin cebine bir kuruş para girmeyecek, aksine Belediye’nin cebinden para çıkacak. Ben hepinizden dedikodulara kulak vermemenizi istiyorum. Eski yerlerde ben şu partiliyim, bu partiliyim diyerek gezenler oldu. Ne İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin ne Kentsel Dönüşüm Daire Başkanlığı’nın kimseye yetki, hak ve görev verdiği yoktur. Böyle bir şey duyarsanız, lütfen bana veya Kentsel Dönüşüm Daire Başkanımıza ulaşın. Biz vatandaş mağdur olmasın diye, bütün sorumluluğu, bütün hakemliği ve hakimliği üstümüze alıyoruz. Sizlerle uzlaşırsak, burası için ihaleye çıkacağız. Müteahhide karşı da biz sorumlu olacağız. Biz yaptıracağız; sizin de hakkınızı koruyacağız, güvenceniz olacağız. İstanbul’da Fikirtepe’de biliyorsunuz, rezil oldu millet. İzmir’de de bir yerde yapılmaya çalışıldı, Bakanlığın verdiği izinle bir müteahhit dolaştı ortalıkta ama hiç bir şey yapamadan gitti. Biz açık olacağız. Önce hep beraber elimizi vicdanımıza koyacağız. Biz bugün de buradayız. Yarın da buradayız. Hakkın rahmetine kavuşursak, çoluğumuz çocuğumuz burada olacak. Ve biz yaptığımız her işin, hayatımızın her saniyesinin hesabını vermek üzere yola çıkmışız ve vereceğiz. Size bir imkan sunuyoruz. Ve biz bu işi kuyumcu terazisine koyuyoruz, kuyumcu terazisinde tartıyoruz, herkesin hakkını herkese veriyoruz. Başarabilirsek daha iyi evlerde, daha iyi caddelerde, spor alanlarında yaşayacaksınız. Başaramazsak eski tas eski hamam, eski düzen devam edecek.”

Akpınar: “Biz halka inanıyoruz”
Karşıyaka Belediye Başkanı Hüseyin Mutlu Akpınar da yaptığı konuşmada, Örnekköy projesi nedeniyle büyük bir heyecan yaşadıklarını söyledi. Karşıyaka’nın yaşam kenti olduğunu ancak kentlerin plansız büyümesinden Karşıyaka’nın da payını almış olduğunu vurgulayan Akpınar, “Sadece Örnekköy değil, ilçemizde bir çok bölgemizi yeniden planlamamız gerekiyor. Çocuklarımızın daha rahat bir ortamda büyüyebileceği, spor yapabileceği, kadınlarımızın sosyal etkinliklerden faydalanabileceği ortamlarda olmak ve daha iyi konutlarda yaşamak sizlerin de hakkı. Bu bağlamda Büyükşehir Belediyemize teşekkür ediyorum. ‘Neden teşekkür ediyorsun’ diye sorarsanız; sizleri yerinden etmediği için teşekkür ediyorum. Çünkü biliyorsunuz, Türkiye’deki son dönemdeki dönüşümler kentsel değil, rantsal dönüşüme döndü. Bugün tanıttığımız proje, kimse yerinden yurdundan, komşularından ayrılmadan yapılacak. Bu hayal gerçekleşecek ve Türkiye’ye örnek olacak. Çünkü Büyükşehir Belediyesi, asıl dönüşümü başaran ender belediyelerden bir tanesi. Kadifekale bunun en büyük örneklerinden bir tanesi. Biz Büyükşehir Belediyemiz ile halktan yana tavır alıyoruz. Çünkü biz halka inanıyoruz” dedi.

1 Temmuz’da görüşmeler başlayacak
İzmir Büyükşehir Belediyesi Kentsel Dönüşüm Dairesi Başkanı A. Suphi Şahin ise Örnekköy Kentsel Dönüşüm Projesi’ni çeşitli görseller eşliğinde bölge halkına anlattı. Proje için vatandaşlar ile görüşmelere 1 Temmuz 2015 tarihinde başlanacağını duyuran Şahin, görüşmelerin Deniz Baykal Kültür Merkezi ile Örnekköy İletişim ve Tanıtım Ofisi’nde gerçekleştirileceğini duyurdu. Şahin, proje kapsamında yapılan mülkiyet analizi ve zeminüstü envanter çalışmaları sonucunda alanda 857 hak sahibi tespit edildiğini de vurguladı.

Projede neler var?
Örnekköy Kentsel Dönüşüm Projesi
• Mevcut yol kademelenmesi ve mevcut imar planı yol aksları ile uyumlu olacak şekilde kuzey-güney ve doğu-batı yönlerinde tasarlanan taşıt yolları ile alana her yönden giriş sağlanarak alanın erişilebilirliği artırıldı.
• Güçlü yaya aksları ile yaya-yeşil sürekliliği sağlandı.
• Komşuluk ilişkileri gözetilerek tasarlanan konut alanlarında blok yükseklikleri proje bütününde 8 kat ile 14 kat arasında değişiklik gösteriyor.
• 18 hektar büyüklüğündeki proje alanında, talep ve ihtiyaçlar doğrultusunda, farklı seçenekler sunabilmek amacıyla 4 farklı blok tipinde, büyüklükleri 60 metrekare ile 151 metrekare arasında değişen 7 farklı konut tipi tasarlandı.
• Alanda üretilecek bağımsız birim sayısı yaklaşık 3 bin adet olarak belirlendi.
• Mevcut ticari dokunun sürdürülmesi hedefi ile Baş Pehlivan Karaali Caddesi ve ana yaya/taşıt aksları üzerinde, zemin katlarda farklı büyüklüklerde işyerleri tasarlandı.
• Alan bütününde yaya erişim aksları güçlendirilerek, taşıtlar için yaklaşık 30 bin metrekare açık ve kapalı otopark alanları tasarlandı.
• Alanın kuzeyinde, yaklaşık 4 bin 200 metrekare kapalı alanlı, 2 katlı Yeni Pazar Alanı tasarlandı.
• Pazaryeri ile başlayıp dere boyunca devam eden rekreasyon alanı birbirine bakan seyir terasları şeklinde tasarlandı, konut alanları arasında geniş yeşil alanlar ve tema park ile yayalar için interaktif aktiviteler planlandı. Böylece kente 68 bin metrekare yeşil alan daha kazandırılacak.
• 2 katlı, yaklaşık 4 bin 200 metrekarelik kapalı pazar yeri tasarlandı.
• Ana yaya aksları kesişiminde konumlandırılan yeni futbol sahası, seyirciler için tribün ve spor tesis binası ile bütün olarak ele alındı. 3bin 500 metrekare kapalı alanlı spor tesis binası düğün salonu olarak da kullanılabilecek şekilde tasarlandı.
• Mevcut ilkokulun bulunduğu alan “Eğitim Kampüsü” olarak yeniden tasarlandı.
• Mevcut ticari aks üzerinde, otobüs duraklarının bulunduğu noktalarda meydan ve günübirlik tesis tasarlandı.
• Böylece alana yaklaşık 20 bin metrekare sosyal donatı alanı kazandırıldı.

Şimdiye kadar neler yapıldı?
Karşıyaka Belediyesi’nin talebi üzerine İzmir Büyükşehir Belediyesi Meclisi ve Bakanlar Kurulu kararları ile Örnekköy Mahallesi’nin bir kısmını içeren yaklaşık 18 hektar büyüklüğündeki alan “Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Alanı” olarak ilan edildi. Yasa kapsamında tüm yetkinin Büyükşehir Belediyesi’nde olduğu “Proje Alan Sınırı”nın ilanından sonra; bölgede yapı envanter tespit çalışmalarına başlandı. Bütün yapıların detaylı ölçümleri yapılarak elde edilen veriler, veri tabanına aktarıldı. Hak sahipliği ve zeminüstü envanter ilişkileri kuruldu. Bölgede yaşayanların beklentilerini ve alanda mevcut problemleri öğrenmek, vatandaşların doğru bilgiye rahatlıkla erişmesini sağlamak amacı ile alan içerisinde “Karşıyaka Örnekköy İletişim ve Tanıtım Ofisi” Kasım 2013’te hizmete girdi. Örnekköy Mahalle muhtarı ve alan içerisinde bulunan dernekler ile bilgilendirme toplantıları gerçekleştirildi. Mevcut imar hakları esas alınarak 18 hektarlık alan bütününde Kentsel Tasarım, Yerleşim Planı ve Mimari Avan projeler tamamlandı